Buyurun Panayıra
Sabri CON
Mayıs ortası, Eski Cuma ( Tırgovişte ) panayır günleri demektir.
Panayırlara "parayir" diyorduk zamanla. Her ne kadar hiçbir şey almak istemesen bile, mutlaka şuna buna para harcamadan geri dönemezsin.
Günümüzdeki panayırlar sıradan bir şova dönüştü. Gitsen ne olur gitmesen ne olur.
En azından bir şerbet içer, dondurma yer veya kendine köfteli biralı bir ziyafet vermiş olursun, ama babalarınıza, dedelerinize, daha büyük dedelerinize sorun, geçmişteki panayırlar nasıl olurdu diye.
Soracak dedeniz yoksa, size şu kitabı okumanızı tavsiye ediyorum:
Ескиджумайски Панаир
( Türkçesi: Eski Cuma Panayırı )
Çok ama çok değerli bir kitap. Yazarları Alcan CAFER ve Miyrem (Meryem) SALİM.
205 sayfalık, ofset kâğıt, Osmanlıca belgelerle kanıtlanmış, 2021 y., Şumen baskılı bir kitap.
Kitap okumaktan soğudunuz mu? Google’li telefonum bana yeter mi, diyorsunuz?
Böyle düşünüyorsanız, bugünkü Tırgovişte’nin neden Eski Cuma adını aldığını, nerede bulunduğunu, nasıl büyüdüğünü, orada dünyaca anılan bir panayır olduğunu, Hindistan, İran, İngiltere, Hollanda, Almanya Fransa, Avusturya-Macaristan ve daha başka ülkelerin burada harıl harıl mallar sattıklarını, çeşit kültürlerin bir araya gelip kaynaştıklarını bilmek istemiyorsunuz demektir.
Kitabı okuyan, panayırın neden, nasıl, ne zaman, kimler tarafından başlatıldığını, kimler tarafından ziyaret edildiğini, anılmış dünya gezginlerinin, bu panayır hakkında yazdıklarını da okuyup öğrenecektir.
Osmanlı işi deyip geçmeyelim. Üç kıtada hüküm sürmesine rağmen, Eski Cuma panayırının ne kadar özenle, ciddiyetle, yasalarla yapıldığını öğrenmek sizi heyecanlandıracaktır.
Panayırlarda bugün satılan mallarla Osmanlı dönemi panayırlarında satılan mallar arasında derya deniz farklar var. Bu malların adlarını bugünkü genç neslimiz nereden bilsin?
Çok şey tarihe karıştı gitti, ama bu kitap size bilgi tazelemekte birebir yararlı olacaktır!
Geçmişimizle, bilhassa Osmanlı'nın erken dönemleriyle ilgilenenler için arayıp da bulunmaz bir kitap.
Daha ne diyeyim size? Okumak nasibiniz olsun. İlgilenenler olursa, telefon nomurasını verebilirim.
