Bakır ağacı, bakraç...

Bakır, kovadan önce bulunmuş bir su kabıdır. Uzak doğuya has bir olmazsa olmaz ev eşyasıdır. Beyaz eşya sayılmasa da kalaylıdır. Yoksa kızıl bakır suyun tadını bozar. Hatta, zehirlenme yapar. Genç kızların çeyizine iki adet de kalaylı bakır ilave edilir. Eskiden sular muslukta, borularda değil bakırlar da dinleniyordu. Aşkların bir çoğu pınar başlarında başlar. Türküler yakılır, maniler düzülür.

''Pınara varmadın mı

Gül koydum almadın mı.

 Pınar başı ben olaydım bulanırsam bulanaydım.''

Daldır bakırı doldur, haliyle su bulanıyor. Ama çamurlu su da eve götürülmez ki, bekle durulsun. Bekle ki, o gele...

Sonra, pınarlar çeşmeye dönüyor. Bu sefer de çeşme başları buluşma yeri oluyor. En meşhur müdavimleri de Arzu ile Kamber.

''Sabahtan çeşmeye vardın mı

Sen benim bileziğimi buldun mu.''

Ne sırlar saklıdır o türkü ve manilerde. Suyu kaynağından alıp meyili olan bir yere taşıyıp çeşme yapmak o suyu eve getirme fikrini doğurmuştur. Çeşme eve gelince önce bakırlar ortadan kalkıyor. Çeşme başında buluşmalar da öyle. Bakırlar kalkınca, adı da unutuluyor.

Ve çok bilmiş biri, antika diye sergilenen kalayı solmuş bakıra bakraç diyor. Eskiden evin ihtiyacı olan bakır ile çeşme veya pınardan su getirmek zor bir işti. İnsan, bakırları omzuna iyi oturan bir oduna açılan kertik yerlerine takar ve yükü iki omzuna aktarırsın. Bakır taşımaya yarayan bu ağaca bakır ağacı denirdi.

Ve söylene söylene bakıracı-bakraç olmuştur. Aynı bakıra benzer ama minyatürüne, daha çok süt sağma işlerinde kullanılırdı. Ona da çanga denir. Tamam mı? Küçük kaba süt sağarsın, sütün başına bir şey gelirse tamamı zayi olmasın. Hem tek elle çangayı tut, ötekiyle hayvanın memesini kavra. Koca bakırı elde tutmak kolay değil. Bir de kalaycı, kalay yerine kurşun ile karışım kullandıysa insanın kolu kopar.

Çangayı, Bakırı, Bakracı anlattım, bundan sonra böyle bilin,e karıştırmayın.

Bundan sonra böyle, siyasete karışmıyorum. Su akar yolunu bulur...