Deli İbrahim Paşa damadından ne dilemiş

·

DELİ İBRAHİM PAŞA'NIN DAMADINDAN DİLEĞİ

Vaktin Silistre Sancak Beyi Deli İbrahim Paşa, manevi kızı Zehra'yı Rusçuklu Aliş ile evlendirmiş. Aliş, Rusçuk zenginlerinden olan Nuri Beyin oğluymuş. Ayrıca kudretli Mithat Paşa'nın kurduğu Ziraat Okulu'nun ilk mezunlarındanmış.

Damat, zamanın aydın gençlerinden birisi olarak yeterince bilgiye ve kültüre sahipmiş. Düğün hediyesi olarak, meşhur Silistre Paşası yeni evli çifti o zamanların en gelişmiş ve modern ülkesi sayılan İngiltere seyahatine göndermiş. 

Genç çifti uğurlamadan önce, damadını bir kenara çekip nasihat etmiş:

"Oğul, senden bir ricam olacak, dönüşte bana oradan hediye olarak öyle bir şey getireceksin ki, şimdiye kadar ne ben ne de başkaları böyle bir şey görmüş olalım. Maliyeti her ne kadar olursa olsun, bana husustur." der ve helalleşir.

Bir ay sonra genç evliler gemiyle Rusçuk'a dönerler. İki zengin dünür büyük bir karşılama tertiplerler. Sarmaş dolaştan sonra, damat kayın pederine döner:

"Baba, işte oradaki o kocaman sandıkta senin hediyen, çok ağır olduğundan şimdilik sadece yere indirilecek. Daha sonra, biz dörtlü öküz arabasıyla onu teslim alırız."

Deli İbrahim Paşa, duyduklarından sonra hepten şaşkına döner ve merkantan derin düşüncelere düşer. Devrisi gün gelip, Aliş'in dediği gibi öküz arabasına kıymetli ve çok ağır armağanı yüklerler.

Aliş, yakınlarının şaşkınlığını sezmiş olacak ki hemen bir açıklama yapar:

"Bu sandıkta olan alet bildiğiniz su ve rüzgâr kuvvetiyle çalışan un değirmenini harekete geçirecek. Bu alete İngiltere'de motor diyorlar. Şimdi sizden dilediğim, yerini ayarlamaktır." 

İki dünür şaşkınlık içinde birbirine baka kalır. Biraz suskunluktan sonra, sözü Nuri bey alır:

"Saygıdeğer dünürüm, aletin maliyeti senin, gereken yer ve bina da benden olsun." der.

Hemen anlaşmaya varılır ve Nuri beyin Zavut köyündeki çiftliğine yeni Ateş Değerimeni kurulur.

Bu değirmen, geçen asrın altmışıncı yıllarına kadar çalıştı. Paşa hazretlerinin değirmen motorundan sonra, İngiltere'den iki motor daha getiriliyor. Birisi Doymuşlar köyüne yerleştirilir, diğeri de Ada köyüne veya Anzıçık köyünde yer bulur...