4. Eşkıya Debreli Hasan?

4. Eşkıya Debreli Hasan?

Asil bir insan olarak Makedonya Vilayeti’nin Kayılar Kazası’nın Debre Köyü’nde doğmuştur. Eşkıya olması da, bir halk adamı olan Debre’li Hasan’ın dağa çıkması şöyledir: Askerdeyken kendisine hakaret edenYüzbaşısını vurup, dağlara kaçarak Drama civarında eşkıyalık yapmaya başlamış, bu sırada halkın sevgisini de kazanmıştır. Hasan’ın ölümü üzerine onu öven “Drama Köprüsü” türküsü yakılmış; günümüze kadar bazı sözleri değişikliğe uğrasa da, hep söylenegelmiştir.

Gayrimüslimleri soyar, fakir Türklere dağıtır, bekârları da evlendirirmiş. Bacısı, Erdemuş’taki İbrahim Beylere gelin gitmiş; zaman zaman jandarmadan kaçak olarak Drama’dan Kayılara, akrabalarına, bacısı Esma’ya ziyarete gelir, oralarda saklanırmış Yaptıklarına çok pişman olmuştur, ama çare yoktur. Artık geri dönülmez yola girmiş, her yerde aranmaktadır…

Yakın köylerden bir kızla nişanlanmış, eşkıya olunca; “Bu kızcağıza benim yüzümden kötülük ederler” düşüncesiyle nişanı bozmuş, kızı da, başka bir kısmetiyle evlenmeye zorlamıştır. Kalbi kırık kızın düğününde gizlice köye gelip, geline 7 tane “beşibiryerde” ve bilezikler takmış, böylece kızın gönlünü almıştır.

Debreli Hasan’ın kesin doğum ve ölüm tarihleri, nasıl öldüğü, mezarının nerede olduğu çok tarihçi ve müzisyen tarafından araştırılmasına rağmen, sağlıklı ve belgeli bilgilere bir türlü ulaşılamamıştır.

Bunda, biz Türklerin kabahati büyüktür! Çünkü bizde “Arşiv Tutma, Belge Saklama” kültürü bir türlü gelişemedi. Böyle namlı ve özel insanların Rumeli’deki yaşayanları da, güzel Anadolu’muzda yaşayanları da; kendileriyle birlikte ölüp, unutulup gitmiş, geride belgeler bırakılmadığı için çok yazık olmuştur! Bir Rum müzisyenin kayıtları olmasa, bu güzel türkünün sözleri de bugünlere gelmeyecekti belki, kim bilir?

Orta Asya’dan çıkan ve dünyaya yayılan atalarımızın zapt ettiği yaşadığı toprakları, çektikleri sıkıntıları anlatan bu türküleri ne unutalım, ne de unutturalım! Dünyada varoluş sebebimiz işte bunlardır, kıymetlerini bilelim…

Faruk Aktürk

EDİTÖRÜ  NOTU;

Bu yazı dizimizde efsanevi Debreli Hasan'ı sizlere tanıtmaya çalıştık. Belki sizler de yeni bilgiler eklemek istersiniz. Araştırma yazılırınızı memnuniyetle okuyucularımızla paylaşmaya hazırız. Yukarıdaki fotografta görülen şahıs, güya Debreli Hasan'a aitmış ve ilk kez Yunanistan'da çıkan bir kitapta yer bulmuş...