Kültür

ARDA’DAN TUNA’YA KADAR TÜRKÜLERİMİZ

   Yorgun argın işten döndüğünde, kendini koltuğa bırakıp radyonun düğmesine basarsın ve içeriye gönlünü rahatlatıcı güzel bir müzik yayılır. Buna bir de kahve veya çay eşlik ederse, yorgunluğunu unutursun.

 MİMOZA ELEZİ, "BELALILAR" FİLMİNDE ROL ALDI

   Misyon Gazetesi yazar kadrosunda yer alan Mimoza Elezi'nin oynadığı "Belalılar" filminin galası, Türk Sineması'na önemli katkılar sağlayan Grand Pera Beyoğlu Emek sinemasında yapıldı.

OKUMA ALIŞKANLIĞIMIZ VE ANLAYIŞIMIZ…

   Düşünce yazılarımın bazılarında, göçmen kardeşlerimizin çalışkanlıklarından, iyi meziyetlerinden bahsediyorum. Bu yazımızda, maalesef, bazı olumsuz yönlerimizi ve davranışlarımızı ele almam gerekecek. Bunu 10 yıldan beri ayakta tutmağa çalıştığımız Rumeli dergisinin 51. sayısından bazı sayfaların internet sitelerinde yayınlanmasından hemen sonra yapmamızın bir nedeni olduğunu bilmenizde yarar vardır, diye düşünüyorum.

BULGARİSTAN'DAKİ TÜRK ÇOCUKLARI NEDEN ANADİLİNİNDE EĞİTİM GÖRMÜYOR ?

 Türkçe okumak, kanunca yasak değil, devlet Türkçe öğretmenler tayin etmekte, okullarını tahsis ediyor ve her isteyen öğrenci rahatlıkla Türkçe dersine girebilir ama kimse okumak istemiyor işte! O zaman devleti yönetmeye kalkışanlar ve Bulgaristan'daki Türk Topluluğu'un liderliğine soyulanlar, pek ala bu işe de el atabilirler. Adeta buna mecburlar! Ayrıca bu bir devlet politikası olmalı! "Bir lisan bir insan, iki lisan iki insan!” atasözü geçerliliğini kaybetmemiştir.

EĞRİDERELİLER HASRET VE ÖZLEM GİDERDİ

Eskiden buranın kalabalık ve rengarenk panayırı çok meşhurdu.  Şimdilerde ise bunun yerini kültürel etkinlikler almış. Rodoplar’ın bağrına, ormanların içine sokulmuş olan bu cennet memlekette barınanlar yeniden eğlenceli ve neşeli günler yaşadı.

BİZDE  İSLAM SANATI  MÜZESİ YOK

 Bulgaristan’da İslam Sanatı Müzesi yok. Büyük müzelerimizde bu anlamda herhangi bir bölüm bile yok. Uzun yıllardır yurt dışında yaşamama rağmen, yanıldığımı hiç sanmıyorum. Türk yazar Orhan Pamuk’un “Adım kırmızı” eserini okuduktan sonra, birinci işim olarak Metropolitan’a gidip, o bahsedilen el yazmalarını incelemekti…

SAZIMIZ, TÜRKÜMÜZ -1.

Saza ve ses sanatına gönül verenler bizden önce de vardı, bizden sonra da var olacak. Ama her nesil, kendinden önceki neslin tecrübesini tanımak ve bilmek zorundadır. Komünizm rejimi döneminde, gizli  asimilasyon eylemi sırasında bazı olumlu gelişmelere istenerek veya istenmeyerek imkân verildi. Türkler için kurulan “estrad” tiyatrolarında, halk müziğine hizmet verenler, bağlama çalanlar oldu, halk müziği koro ve orkestraları çalıştırıldı. Bunlar arasında ilk akla gelenler Kadriye Latifova, Ahmet Yusuf, Cemil Şaban ve Hasan Rodoplu, İbrahim Destan, Ahmet Cumalı, Osman Aziz, Vasfiye Şaban, Hafize Beysim, Adem Bayraktar, Beyti Beytullov ve Ulviye Ahmedova gibi ses sanatçılarıdır. Ama saz ustaları olarak Mehmet Bekir, Cemil Şaban, Hasan Rodoplu, Emrullah Topçu ve Durhan Hasan aklımıza geliyor. Bu kişilerin çoğu ebediyete göç etmiştir ve biz onları rahmetle anıyoruz.

ATATÜRK İÇİN  BİR OPERAM VAR

Profesör Aleksandır Vidlişki, yaşlı bir Sofyalı müzisyen. Başarılı bir opera bestecisi. Mustafa Kemal Atatürk için yazdığı ve hiç sahnelenmemiş bir operası bulunmakta. Uzun yıllar, Bulgaristanlı Türk öğrencilere müzik eğitmenliği yapmış birisi. İstanbul’da oturan eski öğrencilerinden Muhammet Kurtuluş’a yazdığı mektuplardan bazı kısımları dikkatinize sunuyoruz. 

Türkiye'ye hoşgeldiniz!

MÜZİKLE İÇ İÇEYİM ...

Ünlü şarkıcı Elvan GÜNAYDIN ile söyleşi. * Bulgaristanlı göçmen bir ailenin kızıyım ben. Ailem Haskova bölgesinden gelmiş. Çocukluğumdan beri hep müzikle iç içe oldum. * Merakla beklenen single çalışmanız "İlk Pazar" PDND etiketiyle dijital müzik platformlarında dinleyicilerin beğenisine sunuldu. * Oysa toplumun isteklerine paralel gelebilmeli sanat ve sanatçı. Burada topluma da sanatçıya da iş düşüyor. Talep arz meselesi biraz. * Benim gönlümde göçmen aileleri farklı bir yere sahip, çünkü onlar iki kez anne baba oluyorlar. * Yıllar önce Türkçe konuşmanın yasak olduğu topraklarda, bağıra çağıra Türkçe şarkı söyledim ben.

YAŞADIKLARIMIZ BİR DAHA YAŞANMASIN

Bulgaristan Türkleri arasında mümtaz bir şahsiyet, hayatının büyük kısmına acı hatıralar içinde geçirmiş bir özgürlük savaşçısı, bir ressam, bir seramik-porselen ustası, eserleri yurtiçinde yurtdışında defalarca sergilenmiş bir üstad, her şeyden önce bir İNSAN olarak, dayım Embiya Çavuş…Embiya Çavuş’u, doğduğum köy Mahmuzlu’dan bugüne kadar yetişmiş en önemli şahıs diye nitelendiririm. Onun akrabası olmak, hayatını ve yaşadıklarını bilen, zaman zamanda paylaşan biri olarak bir övünç kaynağı.

BALKANLAR’DA TÜRK MÛSİKÎSİ

Sofya Radyosu’nun bu yayınları ayrıca bize gurur verirdi. Türklerin sesini duymak, şarkılarını dinlemek, büyük bir gurur kaynağıydı. Soydaşlarımızın hayatları hakkında haber alamamak ve âkıbetlerini merak etmek çok can yakıcıydı. Buna paralel olarak Üsküp Radyosu’nun da bir saz takımı vardı. Onlar da haftanın belli günlerinde canlı Türk Mûsikîsi yapıyorlardı.

ASILARDIR SÜREN GELENEKLERİMİZ

Bahar, yaz ve sonbaharda İzmir, Balıkesir, Kütahya, Bursa, Çanakkale ve Trakya’da belirli tarihlerde tertiplenen mevlit ve dua törenleri, anmalar, yağlı güreşler ve başka bunlara benzeyen geleneksel etkinlikler yüzlerce yıldır düzenlenmekte, hem de hiç kesintisiz bir şekilde. Türklerin bu topraklara ilk yerleştikleri zamanlardan beri örf ve adetlerinde yer alan bu teşebbüsler aynı şekilde Balkanlar’da da devam ettiriliyor. Halen Rodoplar’ın, bütün yerleşim yerlerinde toplu halde bu tür merasimleri görmek mümkün. Yüksek Aladağ tepesindeki yağmur duası geleneği, Hotaşlı doruklarında kesilen  kurbanlar, Dambalı ve Yeni Han Baba gibi tepelerdeki dini törenler, yerel halkımızın bütünlüğünün bir göstergesidir.

BİR ZAMANLAR BİR KADRİYE VARDI

Kadriye Latifoğlu'nun ölümünden tam 55 yıl geçmesine rağmen, kendisinin unutulmaz sesi, bizleri hala gezici tiyatroların bünyesinde konserlerin verildiği, seslendirme tesisatının bulunmadığı 1950’li yıllarının Bulgaristan'ına götürmekte. Köy meydanlarında kurulan sahnelerde mikrofonsuz, billur sesiyle dinleyenlerin gönlünde tahtını kuran, efsane bir Kadriye vardı.

ASIL MESELE!

Bu yıl bir yerde tamamı son dönem göçmenlerden oluşan bir grup ile bir araya geldik, bir konuşma yaptım. Davanın ne olduğunu konuştuk, rolümüzden bahsettik, vazifelerimize değindim. Sonra kitleye şu soruları sordum. Zira bu kitle görmüş ve yaşamıştı. • Aranızda evli olmayan var mı? –Cevap: “YOK” dediler. • Pekiyi aranızda çocuğu olmayan var mı? –Cevap: “YOK” dediler. • Elli altmış yaş altında olan var mı? –Cevap: “YOK” dediler. • Peki, bu peşinde koştuğumuz dava ise, bu dava sizden sonraki nesillere nasıl aktarılacak, ya da bu bir dava olabilecek mi, nerede çocuklarınız? –Cevap: Bu sefer cevap yok, ses de yok.

RESİM DÜNYAMDAKİ BEN

Benim tablolarıma değinecek olursak, evet, karşınıza kadın portreleri çıkacaktır, kadın ve onun üstlenmiş olduğu yaşamındaki rol biçimleri. Resimlerimde sadece figürü, kadını ve onun gözlerindeki ruh halinin bakışlarında yoğunlaşan duyguların içten ve dışa yansıması değildir sadece, bu ifadelselliğin ardındaki büyük çabam, kendime seçtiğim konu üzerinden,matematiksel kompozisyon, renk harmonisi, figürde stilizasyon ve teknik çatışmasını ustaca kullanarak, sadelik ve uyum içerisinde onlara birbirlerini kabullettirerek, eserimi oluşturmak. İşte bu ağır sancı içerisinde oluşan tabloya sanat eseri denilmekte.

ANA DİLİNİ SEVMEDEN VATAN SEVİLMEZ

Bir milleti mahvetmek için onun başına atom bombası yağdırmak gerekmez. Manevî değerlerini, dilini, edebiyatını ve tarihini zedelemek, hafızasından silmek yeter. 180 yıl Rus boyunduruğunda, başka bir halkın yumruğu altında yaşadığımız hâlde biz, millî varlığımızı, yani ana dilimizi ve ana edebiyatımızı koruyup yaşatarak bir millet gibi yaşayıp ‘asimile’ olmadık. Esarette olduğumuz zamanlar Dede Korkut, Köroğlu gibi destanlarımız, Fuzûlî, Nesîmî, Vâkıf, Sâbir gibi şairlerimiz hangi milletin evlâdı olduğumuzu kulaklarımıza fısıldayıp bizi millet gibi koruyup yaşattılar.

DİLİMİZ DEFORME  OLMASIN

Mesela; Tozçalı - Toz Ağaçlı olması gerek, o köyün etrafındaki toz ağaçlarını göz önünde bulundurursak. Bu köyün ismi için başka rivayetler de var. Gocmar - Koca Ömer, Durabille - Durhan Beyler, Gossolla - Koca Yusuf Oğulları, Gabaç - Kaba Ağaç, İbolla - Eyup Oğulları, Hümmetçolla - Hümmet Hocalar, Aslancolla - Aslan Hocalar, İrdere - Eğri Dere, Cellolla - Celil Oğulları, Cambaşalı - Canlı Başlı, Vercolla - Veli Hocalar, Ercebolla - Recep Oğulları, Gurtkü - Kurt Köy, Kirseli - Kır Salih, Sidalıkü - Seyyid Ali Köy, Ispala - Sipahiler, Amedıspakü - Ahmet Sipahi Köy, İspirkacebel - Cebel Durağı, Külcüler - Kuleciler, Sarannı - Saru Hanlı, Sadıkla - Saltuklular, Dimejle - Değirmenciler. Ve saire ve saire - bunları saymakla sonu gelmiyor...